In 1954 verscheen er een klein juweeltje over de grote crash van 1929. Dit kleine boekje, slechts 200 pagina's in pocketformaat, geeft een vrij helder verslag over de totstandkoming van de grootste depressie in Amerikaanse historie. De titel is "The Great Cra$h, 1929" en is geschreven door Professor Galbraith, een gelauwerd man. Iedereen, die zich nu afvraagt waarom Amerika op de rand van de afgrond staat, doet er goed aan dit werkje eens open te slaan. Bovendien laten de gebeurtenissen ook zien dat er een fundamentele fout zit in het Amerikaanse vrije markt systeem. De fout die ook in ons eigen financiele systeem geslopen is. De illusie dat eeuwige groei bestaat.

1929

De grote crash van 1929 kende vrijwel de zelfde spelers als nu, met The Federal Reserve als grootste speler. Gedurende de geweldige economische groei in Amerika in de jaren '20 ontstonden en groeiden ook de spelers op, die uiteindelijk medeverantwoordelijk zijn voor de recente bankencrisis: JP Morgan, Goldman, Sachs, Chase, Lehman e.v.a. In de tijden van "the boom" ontwikkelden ze de toxische produkten die later zouden zorgen voor "The Great Bust". Produkten die overigens lang niet zo vreselijk zijn als de exo-toxische rotzooi die de banken later hebben ontwikkeld. In deze jaren ontdekten ze ook hoe ze doormiddel van leningen aan elkaar, met behulp van tussenbedrijfjes, bijna vanuit het niets geld konden creeren en waarde konden genereren.

"Don't part with your illusions; when they are gone you may still exist, but you have ceased to live". -Mark Twain- (Wall Street Journal 9-11, 1929)

Dit geeft, min of meer, de ware reden aan waarom de boel in elkaar zou storten. Op het moment dat iedereen gelooft in perpetuele groei maakt een economie sprongen die ze normaal nooit zou maken. Als dit geloof universeel is dan worden luchtbellen in zeer korte tijd opgeblazen tot enorme proporties. Dit betrof onder andere de vastgoedbubbel. Sceptici in die dagen werden uitgelachen. Bovendien werden sceptische geluiden niet vertolkt door de pers, dit zou immers de boel kunnen laten instorten. Iedereen was voorzichtig, maar bleef optimistsich.

Zelfs terwijl de crash in volle gang was probeerde men de schade te beperken. Bedrijven en banken kochten massaal eigen, zelfs waardeloze, aandelen op om de eigen koersen hoog te houden. Hiervoor werden enorme bedragen geleend die nogmaals de bubbels voedden. Overal in het nieuws verschenen politici en topmensen uit de economische wereld die zeiden dat het ergste voorbij was en men vooral kalm moest blijven. Toen de vastgoedbubbel werd doorgeprikt werd het gepresenteerd als een goede ontwikkeling die zou aantonen dat de lucht nu uit de markt was.

Een bijkomend probleem in die dagen waren de beurzen, die niet de grote volumes konden verwerken. De tickers liepen enorm achter, wat paniek op de beurs alleen maar verergerde. De techniek liep achter op de markt. Soms zelfs uren. Mensen verhandelden letterlijk blind hele vermogens. Uiteraard kon dit niet voor eeuwig doorgaan. In November stortte de boel volledig in en begon de grote depressie.

"Probably none of the present generation will be able to speak again... of a healthy reaction" (Financial Times 1929)

Deze reactie geeft weer hoe naief iedereen was geweest. Iedereen had meegedaan aan het speculeren, iedereen had gezegd dat de explosieve groei verantwoord was. Nu was iedereen arm. Galbraith schrijft in zijn boek dat het gewoon een kwestie van tijd is voordat zoiets zich opnieuw zou voordoen.

2011

Het heeft lang geduurd, maar nu zijn we er weer. De internetbubbel barstte reeds, de vastgoedbubbel klapte ook al. De bankencrisis is achter de rug zegt men. Waarom zijn we dan nog niet arm? Het is vrij eenvoudig. De luchtgaten die zijn ontstaan zijn gevuld met geld vanuit de staatskas. De luchtbel zit nu in de staatsschulden. In Amerika is dit zo hard gegaan dat de staatsschuld nu aan de grens zit. Geithner riep al op dat, als er geen verruiming komt van de mogelijkheden tot het verhogen van de schuld, Amerika failliet gaat. De grens zit op 14.3 triljoen en daarom is de realiteit ook dat als de schuld nog verder wordt verhoogd Amerika ook failliet is. De schuld wordt niet doorgeschoven naar komende generaties. We krijgen zelf de gevolgen te verduren.

Europa heeft nog een kleine kans. Pas als Amerika en de Dollar zijn gevallen weten we precies in hoeverre onze markten verweven zijn. Pas dan kunnen we opgelucht ademhalen. Wel moeten we realiseren dat we ook op een vastgoedbubbel zitten en dat de nieuwe internetbubbel van de sociale media ook gaat klappen. Bovendien moeten we nu ook inzien dat de IMF en ECB net zo fout zijn als de Federal Reserve. Geef ze de kans en ze helpen ons om zeep. Met de beste intenties, dat wel. Alles om paniek te voorkomen. Maar soms moet de boel in elkaar zakken voor het gezond wordt. Bedrijven en banken overeind houden maakt een eind aan een gezonde markt. Mensen als Ben Bernanke en Boele Staal moeten de mond worden gesnoerd. Overheden moeten de burgers beschermen tegen de banken, niet andersom.

Hoe verder

"In every stockjobbing swindle every one knows that some time or other the crash must come, but every one hopes that it may fall on the head of his neighbour, after he himself has caught the shower of gold and placed it in safety. Après moi le déluge! is the watchword of every capitalist and of every capitalist nation." (Marx, Capital, Volume I, Chapter 10 1867)

Galbraith schrijft een groot gedeelte van de oorzaken van de crash toe aan het feit dat er een groot verschil bestaat tussen arm en rijk. Armen kopen brood van hun inkomen. De rijksten hebben niets om het geld aan uit te geven behalve extreme luxe. Met groot vermogen komt ook een grote morele verantwoordelijkheid. Een verantwoordelijkheid waarover de meeste rijken niet lijken te beschikken. Pensioenfondsen zijn vergokt en mensen zijn opgelicht. wellicht dat een grote crash ook hier noodzakelijk is om weer eens fatsoenlijk de orde op zaken te stellen.

De orde kan ook worden hersteld door mensen te leren hoe economie nu echt in elkaar steekt. Geef iedereen een gratis kopie van het boek van Galbraith! Laat iedereen luisteren naar Peter Schiff KLIK HIER VOOR LINK. Hou jezelf en anderen niet langer voor de gek. Stop met denken dat groei eeuwig is. Stop met denken dat je zonder moeite iets kan verdienen.