Wanbeleid

Na jarenlang wanbeleid zit de banksector met meer problemen dan alleen een geldtekort. In ruil voor de geboden staatssteun stijgt ook de vraag naar strengere regulering. Bovendien krijgen overheid en burger een onverwacht kijkje in de keuken van de banken. Hier zit de sector niet op te wachten. De smaakpolitie staat op de stoep en laat zien hoe onze maaltijd, waar we allemaal jarenlang van hebben gesmuld, nu eigenlijk wordt bereid. Iedereen is geschokt.

Schade beperken

Net als de Federal Reserve in Amerika, zeggen ook hier de banken dat extra regulering en aandacht niet nodig is. Het is een incident van enkele rotte appels en maatregelen zijn adequaat. Zelfregulering is aangescherpt en er is reeds een gedragscode opgesteld door de banken, voor de banken. Hier kwamen ze bijna mee weg, ware het niet dat de banken met staatssteun flinke bonussen gingen uitkeren. Wederom staan de banken in een kwaad daglicht. De overheid heeft er nu ook genoeg van en heeft een motie aangenomen, waarin wordt gesteld dat er wetgeving moet komen om de bonuscultuur voorgoed aan banden te leggen.

De lobby

Uiteraard laten banken het er niet bij zitten en heeft haar lobby aan het werk gezet. Boele Staal, voorzitter Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), schreef in een brief aan de tweede kamer dat de financiele sector enorm bijdraagt aan ons aller welzijn. Bovendien vindt hij dat de banken zichzelf prima kunnen reguleren en dat de negatieve berichtgeving, met name door de overheid, nu maar eens moet stoppen. Dit zou immers de hele economie schade toebrengen en onze positie wereldwijd kunnen verzwakken.

Niet recht te praten

Als belangenbehartiger van de banken schoof Boele Staal aan bij Pauw en Witteman. Daar had hij een kans om het beleid te verdedigen en te rechtvaardigen in een gesprek met Ronald Plasterk, een fel tegenstander van het bonusbeleid. Meesterlijke televisie. Al na enkele zinnen van Boele kwam bij Ronald de stoom al uit de oren. Bovendien wist Boele niemand te overtuigen van het gelijk van de banken. De simpele reden hiervoor is waarschijnlijk dat het gewoon domweg niet recht te praten valt. Een bonus voor een topman van 92% valt wellicht binnen de gedragscode, maar als een bank verlies maakt en aan het staats-infuus hangt is het moreel gezien gewoon niet te verkopen. Ook zag Boele Staal niet in dat juist zijn brief en PR-campagne nog meer ongewenste publiciteit opleveren voor de banken. Vlak voor het eind, terwijl Ronald Plasterk bleef hameren over morele plichten, floepten er enkele zinnen uit de mond van Boele, waarmee hij de strategie van de banken weggaf voor live-televisie.

Oeps!

In een wanhoopspoging om het morele gelijk aan zijn zijde te krijgen, claimde Boele Staal dat de gedragscode voor banken zo revolutionair en goed was, dat het zelfs "Europees geregeld zou moeten worden". Hij ging zelfs zo ver dat hij de wanhoopspoging van het kabinet, om bonussen terug te vorderen middels belasting, kiezersbedrog noemde. Onze eigen overheid zou zich daar buiten moeten houden. Als de banken hun zin krijgen is er niets meer dat Den Haag kan doen aan het wanbeleid. Dankzij Boele Staal weten we nu wat er op de agenda van de banken staat en dat we extra vaart moeten zetten achter meer en strengere regelgeving. Bovendien moeten we er nu alles aan doen om nog meer macht uit handen van Brussel en de ECB te houden.

Leren van fouten

De claim van Boele Staal, in de brief aan de fractievoorzitters, dat de banken een significant onderdeel uitmaken van de inkomsten van Nederland zijn vals. Niet alleen heeft hij de percentages compleet verkeerd, ook verwart hij zijn dienstverlenende sector met een produktie-sector. Banken produceren niets en hebben zichzelf zwaar overgewaardeerd. Geen enkele boer kan zichzelf belonen met een flinke bonus als zijn oogst mislukt is. Banken en het bedrijfsleven doen dit echter aan de lopende band.

Dezelfde fout, op veel grotere schaal, heeft ook Amerika gemaakt en daar staan ze, mede dankzij Bernanki, ook al tot over de oren in het moeras. Van fouten kunnen we leren. Ook van de fouten in Amerika. Gebrekkige zelfregulering en geen transparantie. We hoeven niet te wachten tot we hier ook veertien triljard in de schulden zitten. We hoeven niet te wachten tot onze banksector en overheid de grootste nieuwe bubbels in de economie zijn. We hoeven niet te wachten tot mensen baan en huis kwijtraken. We hoeven niet te luisteren naar de zoete woordjes van Boele Staal, Nout Wellink, Jean-Claude Trichet en andere zelfbenoemde experts.

Gezond verstand gebruiken werkt doorgaans beter dan het luisteren naar het immer positieve gezever van economische kopstukken. Elke bank, hoe groot dan ook, kan omvallen. Zo hoort het. Zo corrigeert de markt zichzelf. Zo werkt de ware vrije markt.